Bazı Tekstil Terimleri

Afinite: Belirli bir tekstil materyali tarafından, boyar maddelerin, yardımcı kimyasalların alınma kapasitesi veya kısaca materyalin boyayı çekebilme yeteneğidir.

Akma: Baskı boyanın, kontür sınırlarına doğru gerçekleşen, boyar madde migrasyonudur.

Anyon:  Negatif yük taşıyan elektrolitik iyona verilen ad.

Katyon:  Pozitif yük taşıyan elektrolitik iyona verilen ad.

Baskı blanketi: Basılacak malzemeye esnek bir baskı zemini hazırlamak amacıyla kullanılan, yaylanması iyi, absorbsiyonu düşük banttır.

Brıtısh gummy: Parçalanmış mısır nişastasıdır. Suda kolay çözülür. Baskı patlarında kullanıldığında düzgün baskılar verir.

Dekstrin: Patates veya buğday nişastası moleküllerinin parçalanması ile elde edilen apre ve haşıl malzemesidir. Suda çözündüğü için apre etkisi kalıcı değildir.

Desen kayması (desen oturmaması): Şablonların ya da baskı kalıplarının ayarlanmaması nedeniyle desenin istenildiği gibi oturmamasıdır.

Difüzyon: Boya banyosundaki boya taneciklerinin elyafa nüfuz etmesidir.

Dispergatör: Birbiri içersinde çözülmeyen katı maddenin, homojen bir karışım oluşturmasını sağlayan kimyasal maddedir.

Egalizatör: Boyanın düzgün bir biçimde dağılmasını sağlayan kimyasallar.

Elektrolit: Çözeltilerde, iyonlarına ayrılan bileşiklerdir. Boyar maddenin, sudan life transferinin arttırılması veya yavaşlatılması için, boya banyosu yardımcı olarak kullanılmaktadır.

Emülgatör: Emülsiyon oluşturulmasını kolaylaştıran ve emülsiyonun dayanıklılığını arttıran yardımcı maddelerdir.

Emülsiyon:  Birbiri içersinde çözünmeyen iki sıvının, gerekirse bir emülgatörün yardımıyla, oluşturduğu homojen karışım.

Flament: Kesiksiz lif

Fiksaj: Boyama ve baskıda boyar madde moleküllerinin veya iyonlarının liflere bağlanması, liflerin içersinde kalıcı şekilde yerleşmesidir.

Fiksatör: Kumaş yüzeyindeki veya elyafa nüfuz etmiş boyayı sabitleyen kimyasal.

Flotte: Boya ve kimyasalların bulunduğu banyo.

Gazze: Kumaşın üzerindeki havların yakılarak kumaş parlak, tüysüz ve düzgün bir hale getirilmesi işlemi.

Guar gum: Kuru maddece fakir bir kıvamlaştırıcıdır. Nötr ve asitli baskılar için uygundur.

Hidroliz: Suyun, bir başka madde ile reaksiyonudur.

Hidroselüloz: Selüloz asitlerinin etkisi ile oksijen köprülerinin koparak polimerizasyon derecesinin düşmesi sonucu oluşan selüloz lifleridir.

Higroskopik (Nem) çekici maddeler: Nemli havadan nem absorblayan maddelere denir. (Gliserin gibi)

Islatıcı: Su, yardımcı kimyasallar ve boyanın kumaşın her tarafına eşit olarak dağılmasını sağlayan kimyasallara denir.

Migrasyon: Boyanın çok olan yerden az olan yere göç etmesidir.

Süspansiyon: Katı bir madde çözülmediği sıvı içerisinde homojen olarak dağılıyorsa bu eriyiğe süspansiyon denir.

Bitim işlemleri terimleri

Dekatür: Tüp kumaşların basınçlı sıcak buharla ütüleme ve çekmezlik kazandırma işlemi.

Gazze: Kumaşın üzerindeki hav ve tüylerin yakılarak kumaşın tüysüz, parlak ve düzgün bir hale getirilmesidir.

Kalenderleme: Mamülün yumuşatılması ve yassıltılması işlemine denilir.

Kaymazlık: Astarlık ve kaygan kumaşlara kaymaması için özel kimyasallarla yapılan işlem.

Şardonlama: Bir fırçaya takılı çelik iğnelerle may içinden elyafların çekilerek yapılan tüylendirme işlemidir. Battaniye, oduncu gömleği, iki iplik, üç iplik, kantara gibi kumaşlara uygulanır.

Zımparalama: İnce ve kalın zımpara şeritleriyle yapılan tüylendirme işlemidir. Bu işlemle kumaşa güderi, süet efektleri verilir.