“NANO”; Latince cüceleştirmek anlamına gelir. Nano bir ölçüdür. Nanometre metrenin milyarda birine eşittir.
Nano teknolojilerinin hızla yaygınlaşması, bu teknolojilerle üretilen ürünlerin hızla insan yaşamına girmesini sağladı.
Doksanlı yıllardan sonra tekstil ürünlerinde kir ve yağ itici, güç tutuşur, buruşmazlık gibi yeni uygulamalar başlamıştır. Tekstilciler, nano teknolojilerle üretilen kimyasalları önce asker ve sporcu kıyafetlerinde, daha sonra günlük yaşamda kullandığımız giysilere uygulanmak için çalışmalar başladılar.
Bu çalışmalar sonucunda özellikli giysiler günlük yaşamımıza da girmeye başladı. Bu ürünleri ve bu ürünlerden yapılan giysileri şu şekilde sınıflandırabiliriz.
ASKERLERİN VE SPORCULARIN KULLANDIĞI ÜRÜNLER
- Su ve ısı geçirmeyen çadırlar, serinlik, sıcaklık hissi veren, teri dışarı atan, kir tutmayan giysiler
- Anti-bakteriyel ürünler
- Güç tutuşur giysiler, bilhassa itfaiyeciler için yanmaz tabir edilen kıyafetler
- Asker ve sporcular için yapılan iç giysiler.
EV TEKSTİLİ SEKTÖRÜNÜN ÜRETTİĞİ ÜRÜNLER
- Anti-bakteriyel, stres alıcı, tedavi edici özellik taşıyan yastık, nevresim kılıfı ve çarşaflar.
- Kir, su yağ itici; kötü kokuları absorbe eden döşemelik ve perdelik kumaşlar
***
Günlük giysilere gelirsek bunları şu şekilde sınıflandırabiliriz;
- Giysiye damlayan leke yapıcıları absorbe eden, ovalamayla üzerinden atan ya da ilk yıkamada lekeleri atan ürünler
- Teri dışarı atma özelliği olan spor giysiler
- Giysilerde de bahsedeceğimiz toz ve polen tutmama özelliği
- Yazın serinlik kışın sıcaklık hissi veren eşofmanlar
- Ortamdaki kötü kokuları absorbe eden giysiler
- Böcekleri, sivrisinekleri ve keneleri vücuda yaklaştırmayan giysiler
- Teri dışarı atan giysiler
- Toz tutmayan giysiler
- Kışın sıcaklık veren eşofmanlar
- Yazın serinlik hissi veren eşofmanlar
- Hiç leke tutmayan ürünler
- Elastikiyet (izi-streç) özelliği olan giysiler
BEBEKLER VE ÇOCUKLAR İÇİN ÜRETİLEBİLECEK BAZI NANO GİYSİLER
Hava alan kir-leke-su tutmayan pamuklu giysiler:
“Çocuğun yediği helal, giydiği haram” diye bir söz vardır. Bu sadece çocukların hızla büyümesiyle giysilerin küçülmesi için kullanılmaz. Çocuk giysileri çok çabuk çıkmayan lekelerle dolar. Çocuklar beslenirken üstleri sık sık kirlenir. Bu durum ebeveynler için büyük problemdir.
Öncelikle hava alan kir-leke-su tutmayan pamuklu giysiler anneleri rahatlatacaktır. Giysinin üzerine dökülecek sıvılar akıp gidecek, üzerine sıçrayan mamalar ve gıdalar giysilerde leke yapmayacaktır.
Kir-leke-su tutmayan uygulama yapılmış uygulamayla üretilen giysileri giyen çocuklar yağmurda ıslanmayacak. Sular üzerlerinden akıp gidecek. Bu giysilerin anne, baba ve çocuk için getireceği kolaylığı düşünebiliyor musunuz?
Sinek-böcek-kene kovar giysiler:
Bebeklerimiz ve çocuklarımızla pikniğe girmek veya kırlarda dolaşmak bazen eğlence yerine kâbusa dönüşebilir. Giysilere sıkılacak böceksavar ilaçlar çeşitli sıkıntılara veya alerjik reaksiyonlara yol açabilir.
Oysa böcek-sinek ve kene savar nano uygulaması yapılmış giysiler bu sıkıntıları önleyecek, çocuklar kırlarda ve parklarda rahatça oynayacak, koşacak.
Allerji önleyici giysiler:
Bazı çocuklarında bahar aylarında polen allerjisi olurlar. Lavanta Özlü Mikrokapsüller bunu önler. Bu bitkinin antiseptik, analjezik ve anti-inflamatuar etkisi vardır. Rahatlatma ve sakinleştirme özelliğine sahiptir.
Bunların dışında bebek ve çocuklar için vitamin özlü, tedavi edici ve ter tutmaya giysiler üretilebilir.
SONUÇ
Nano kimyasallar aplikasyon yoluyla giysi üretiminde kullanılacak lif ve boyalı kumaş yüzeylerine uygulanabilir. Fular aplikasyonun şu avantajları vardır:
- Aplikasyon işlemi yaş işlemler için mevcut makine parkıyla gerçekleştirilebilir. Yeni bir yatırıma gerek yoktur.
- Kullanılan nano kimyasallar çevre dostudur. Çoğu biyolojik olarak parçalanabilir.
- Çevreye zararlı kimyasal kullanımı minimuma indirir.
- Kumaş nefes alabilirliğini korur.
Yüzey aplikasyonu ürünün temel özelliğini değiştirmez. Nano teknoloji uygulamaları için kullanılacak kumaşlar pamuk, keten, Poliamid, rayon ve polyesterden yapılmış kumaşlardır.
Günlük giysiler, spor giysileri, üniformalar gibi kıyafetler; perde, yastık, yatak çarşafları ve halılar gibi ev tekstili kumaşları, askeri kıyafetler ve benzeri ürünlerin oluşturduğu pazarın büyüklüğü üç yüz milyar doları geçmesi beklenmektedir.
Bursa’da bebe sektörü kendiliğinden doğdu. Bursa önce Türkiye’nin, daha sonra dünyanın önde gelen bebe ve çocuk tekstili merkezlerinden birisi oldu.
Bursalı bebe ve çocuk giysisi üreten tekstilcilerimiz nano kimyasal uygulanmış kumaşlardan üretecekleri kıyafetlerle dünya pazarlarındaki yerlerini daha da sağlamlaştıracaklar ve üretecekleri katma değerli ürünlerle karlılıklarını ve ihracatlarını çok yukarı çekeceklerdir.
Nano kimyasallarla ile üretilmiş bebek ve çocuk giysilerinin pazarlanması için farklı yöntemler denenmelidir. Klasik fuarlara klasik pazarlamacılar gelmektedir.
Bu ürünleri pazarlamak için Linkedin ve İnstegram gibi farklı alanlardan da faydanılmalıdır.
Dış ülkelerde özel fuarlar düzenlenmelidir. Fuar öncesi o ülkelerle ilgili araştırma yapılıp özel ürünler üretilmelidir. Ülkelerin iklimi, kültürel yapıları pazarlamayı etkileyen unsurlardır.
Bu ürünleri pazarlayacak tekstil çalışanlara kumaşın nasıl üretildiği
ve nano partiküllerin nasıl üretildiği mutlaka öğretilmelidir.
KAYNAKÇA:
1-Tekstil El Kitabı, Ekrem Hayri Peker, İstanbul-2013
2-Tekstile Giriş, Ekrem Hayri Peker, İstanbul-2014
3-Baskı El Kitabı, Bursa-2017
4-Örme El Kitabı, Bursa-2019
5-Akıllı Giysiler, Tekstil Teknik Dergisi
6-Akıllı Ev Tekstilleri, Tekstil Teknik Dergisi
Ekrem Hayri Peker
Kimya Mühendisi
