İşletmelerde Su Tüketiminin Bölümler Bazında Dağılımı
Boyahanelerde boyama ve yaş işlemlerden dolayı su tüketimi oldukça yüksektir. Eskiden 1 kg kumaş için 200 lt/kg su tüketimi normal kabul edilirken, gelişen teknolojiyle birlikte bu oran 100 lt/kg seviyelerine kadar düşmüştür.
Ancak tüketim miktarı; çalışılan kumaş tipi, boyama şekli, işletmedeki makine parkı ve renk çeşitliliği gibi birçok faktöre bağlıdır. Bu nedenle her işletmede farklılık gösterebilir.
Bu yazı, konuyu bilmeyenler ve yeni başlayanlar için rehber niteliğinde olacaktır.
💧 1. Toplam Tüketim Payı (%) Bazında Dağılımı
Bir işletmenin genel su tüketimi içinde makine ve proseslerin payı ortalama şu şekildedir:
Yıkama (Kasar, Merserize, Kontinü Yıkama): %40–50
Jet Boyama: %15–20
İplik Boyama: %10–15
Buhar Kazanları: %10–15
Apre: %3–5
Pad-Batch: %1–2
Dokuma (Haşıl): %2–3
Evsel Kullanım: %5–8
Su Hazırlama (RO – Reçine – Yumuşatma Sistemleri): %2–4
Diğer: %2–3
👉 Burada en büyük pay, toplamda kullanılan su hacminden dolayı yıkama işlemlerindedir.
👉 Ancak RO veya reçine sistemlerinde çıkan deşarj suları da toplam tüketimde dikkate alınmalıdır. Özellikle RO reject suyu %20–30’a kadar çıkabilir.
💧 2. lt/kg Bazında (Markaların İstediği) Değerlendirme
Inditex gibi markalar, su tüketimini “lt/kg kumaş” cinsinden görmek ister. Bu durumda sıralama farklı çıkar, çünkü yüksek flotte oranıyla çalışan prosesler öne geçer:
1️⃣ İplik Boyama → lt/kg bazında en yüksek su tüketimi
2️⃣ Jet Boyama → Yükleme kapasitesi yüksek, flotte iplikten daha düşük
3️⃣ Yıkama / Kasar / Merserize → Toplam hacimde çok su harcar ama lt/kg bazında iplik boyamanın altında kalır
4️⃣ Buhar Kazanları → lt/kg bazında önemli bir yük oluşturur
5️⃣ Su Hazırlama (RO – Reçine Deşarjı) → lt/kg hesabında “gizli tüketim” kalemidir
6️⃣ Apre & Pad-Batch → lt/kg bazında en düşük gruplardır.
📌 Sonuç
Toplam tüketimde en büyük payı yıkama prosesleri alır.
lt/kg bazında en yüksek tüketim iplik boyamadadır.
RO ve reçine ünitelerinin deşarjı, çoğu zaman göz ardı edilse de toplam su tüketimini yükselten kritik bir kalemdir.
Apre ve pad-batch gibi düşük flotte yöntemleri, su tasarrufu için en verimli proseslerdir.
👉 İşletmeler, su tüketim hedeflerini raporlarken hem toplam hacim hem de lt/kg bazındaki dağılımı ayrı ayrı değerlendirmelidir.
